Een gezonde interne cultuur en gedragingen zijn cruciaal in de oordeelsvorming en adviezen van een interne audit. We praten met Eveline de Niet van Audit Rabobank over het Culture & Behaviour Framework en NextGen Audit. “Innovaties zitten zowel in technologie als in onderling contact.”
Voordat Eveline bij Rabobank werkte, was ze onder meer accountant bij een groot accountancybureau. “Als je bij één van de Big Four werkt, kom je bij veel bedrijven binnen en leer je enorm veel. Dat heb ik zelf meegemaakt. Maar ik vond het werk na verloop van tijd te repeterend. Als externe accountant heb je elk jaar de interim controles en eindcontroles, die kun je vooraf zien aankomen. Daarnaast wilde ik een betere balans tussen werk en privé. Meer mogelijkheden om flexibel te werken. Daarom stapte ik over naar de bank.” We zitten op haar afdeling in het hoofdkantoor in Utrecht. Glimlachend kijkt ze rond naar haar collega’s. “Kijk, hier kan ik me meer verdiepen in wat er speelt in het bedrijf. En daardoor betere adviezen geven.”
Waarom koos je voor Rabobank als Auditor?
“Veel van mijn werk heeft te maken met cultuur. Als externe accountant ben je steeds een korte periode bij een opdrachtgever en draait het vooral om de cijfers. Maar ik wilde me graag verdiepen in de producten, processen én cultuur van complexe organisaties zoals financiële instellingen. Daar heb je meer tijd voor nodig. Om die te ontrafelen en er overzicht over te krijgen. Ja, daar ligt mijn hart. En het feit dat je bij Rabobank in overleg met je team kunt afspreken waar en wanneer je werkt is voor mij ook een enorme plus. Zo ben ik bij Rabobank terecht gekomen.”
Wat is de rol van cultuur binnen je werk als auditor?
“Die is groot!”, zegt Eveline. Ze is binnen FEC Audit als product owner verantwoordelijk voor beleid, besturing en cultuur en volgens haar kunnen die drie niet zonder elkaar. “De laatste 5 tot 10 jaar hebben we gezien dat veel problemen bij financiële instellingen zijn terug te brengen naar gedragsaspecten. Je kunt processen beschrijven, in kaart brengen, maar de interne cultuur speelt altijd een belangrijke rol. Hoe gaan we met elkaar om, hoe is de tone at the top en hoe sijpelt dat door naar de rest van de organisatie. Want hoe je het ook wendt of keert: de mate van risicobeheersing wordt in sterke mate bepaald door de cultuur. Menselijk gedrag is cruciaal voor de vertaling en uitvoering van beleid. Daar hebben de auditors binnen Rabobank veel aandacht voor.”
"De mate van risicobeheersing wordt in sterke mate bepaald door de cultuur."
Hoe heeft cultuur een vaste plek binnen jullie werk als auditor?
“We gebruiken hier het CuBe framework, dat staat voor Culture and Behaviour. We doen onderzoek aan de hand van vragenlijsten, observaties, interviews en workshops. We onderzoeken hiermee de haalbaarheid en helderheid van doelen en hoe bespreekbaar onderwerpen zijn. We kijken onder andere hoe medewerkers worden aangesproken, zowel met complimenten als met feedback en consequenties. Daar komen aanbevelingen en aandachtspunten uit voor de cultuur van een afdeling.”
“We hebben het geluk dat binnen ons audit team meer competenties hebben dan alleen de standaard bedrijfsmanagement en financiële achtergronden. We hebben collega’s met een andere achtergrond zoals psychologie en filosofie. Vanuit die verschillende invalshoeken kun je de cultuuraspecten goed doorgronden en analyseren. Die kennis gebruiken we in onze adviezen.”
Jullie zoeken dus niet alleen standaard auditors?
“Het mooie van de diversiteit in onze teams is dat iedereen elkaar aanvult in het werk. Daarom zoeken we niet alleen standaard auditors. Het is nodig dat je gestructureerd werkt en het leuk vindt om zaken te analyseren en helder op papier te krijgen. Maar ik zie ons vooral als adviseurs voor onze collega’s om de hele organisatie beter te maken. De combinatie van het gestructureerde werken én een frisse invalshoek op advies, dat zoeken we in onze nieuwe collega-Auditors.”
Hoe zijn de audit teams verdeeld binnen Rabobank?
“We spiegelen ons aan de organisatie. Waar we voorheen in vaste teams zaten, leven we in een “Audit Universe”, waar we rondom belangrijke onderwerpen voor de bank steeds nieuwe teams samenstellen en agile samenwerken. Bij het samenstellen van de teams kijken we naar de kennis, ervaring en skillset van de collega’s. Wat we nodig hebben verschilt per onderwerp en per onderzoek. Dat maakt het werk juist aantrekkelijk. Je blijft jezelf continu ontwikkelen door de variatie in collega’s waarmee je werkt en onderwerpen die je onderzoekt.”
Eveline werkt op dit moment, voorjaar 2022, binnen Audit FEC. Zij houdt zich bezig met onderzoeken op gebied van witwas risico’s en terrorismefinanciering. In een team van zo’n 30 personen geven ze het auditproces vorm voor maatschappelijke actuele thema’s zoals de ontwikkelingen door de oorlog in Oekraïne.
Welke innovaties heeft Rabobank op gebied van audit?
“Onze innovaties vallen onder de brede noemer NextGen Audit. Daar zitten technologische innovaties bij op het gebied van data-analyse. Zo werken we aan Power BI Dashboards en ontwikkelen we tooling voor textmining. Daarnaast is cultuur en gedrag een speerpunt binnen Audit bij de Rabobank”, aldus Eveline.
“We verbeteren eveneens de adviesvaardigheden. De manier waarop je je bevindingen rapporteert en je adviezen aan het management overbrengt. Dat gaat verder dan alleen een rapport schrijven. Voor het management zorgen we voor korte, krachtige presentaties met een kernboodschap. In die kernboodschap zijn ook de strategie en doelstellingen van de bank verankerd.”
Welke competenties heb je als medior of senior auditor nodig?
“Een financiële achtergrond is op zich niet noodzakelijk.” Eveline is even stil en denkt na over het vervolg. “Ik denk dat naast kennis/expertise op gebied van governance, risks en controls je softe skillset belangrijk is. Het is belangrijk om als auditor te luisteren en niet direct een oordeel klaar te hebben. Of je te laten leiden door vooroordelen. Daar trainen we veel op. We investeren daarnaast veel in onze interne opleidingen. Je volgt als auditor periodiek trainingen, we hebben summer schools en intern houden we focus- en kennissessies over onderwerpen in ons vakgebied. Ook als senior auditor of audit manager ben je nooit uitgeleerd binnen Rabobank!”
“Er verandert zoveel in ons vakgebied. Elke audit voelt weer als een nieuw begin voor me. Ik vind het ook belangrijk om mijn werk onafhankelijk te blijven doen. Als Auditor zijn we een onafhankelijk objectief orgaan om te kijken of er geen belangrijke risico’s in de organisatie worden gelopen. Maar als je langer in een organisatie werkt, ga je snel dingen voor vanzelfsprekend aannemen. Dat wil ik niet. Je wilt objectief en fris naar de vraagstukken blijven kijken. Dat is een van de kerntaken van een auditor volgens mij. Ik doe dat door veel te sparren met mijn collega’s en soms bewust een stapje terug te zetten en rustig na te denken over de vraagstukken.“
Eveline besluit haar verhaal. “Rabobank is een grote en complexe organisatie met ongelooflijk veel mogelijkheden en kansen op nieuwe onderwerpen of afdelingen. Zo kun je als auditor je bijdrage leveren om de organisatie blijvend te verbeteren.”